Co zmienia dyrektywa Omnibus? Przygotuj swój e-Commerce na nowe prawo

Do 28 maja 2022 państwa unijne, w tym Polska, muszą wdrożyć przepisy krajowe zgodne z dyrektywą 2019/2161 Omnibus. To prawo, które m.in. zapobiegnie sytuacjom, w których sprzedawcy zawyżają ceny przed akcjami promocyjnymi (np. Black Friday), by potem sztucznie napompować wysokości rabatów.
Co to oznacza dla Twojego e-Commerce?

Z artykułu dowiesz się:

• Jakie ustawy zmienia dyrektywa Omnibus
• Jak dyrektywa Omnibus wpłynie na politykę cenową e-Commerce
• Co Omnibus zmieni w wyszukiwaniu produktów i usług
• Jak prawo będzie walczyć z fałszywymi recenzjami online
• Kiedy wejdą w życie przepisy dyrektywy unijnej Omnibus

Jakie ustawy zmienia dyrektywa Omnibus

Dyrektywa Omnibus została bez większego echa medialnego przyjęta w listopadzie 2019. Jak w przypadku wszystkich przepisów unijnych, jej regulacje muszą zostać przełożone na prawo krajowe. W przypadku Polski mowa o:

• Ustawie przeciw nieuczciwym praktykom rynkowym,
• Ustawie o prawach konsumenta,
• Ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów,
• Ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług.

Warto dodać, że oprócz przepisów wynikających bezpośrednio z dyrektywy Omnibus, do prawa polskiego mają trafić także zmiany zgłoszone przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Dyrektywa Omnibus a promocje cenowe

Najważniejsza zmiana dotyczy przede wszystkim umów zawieranych na odległość, czyli właśnie e-Commerce. Narzuca ona obowiązek informacyjny przy prezentacji promocji cenowych.

Jeśli obniżysz cenę produktu, Twoim obowiązkiem będzie umieszczenie także informacji o najniższej cenie tego produktu, która obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni.

Dyrektywa unijna Omnibus a wyszukiwarka w sklepie online

To nie koniec zmian, jakie przyniesie implementacja dyrektywy Omnibus do prawa polskiego. Sprzedawcy online dostaną obowiązek przejrzystego informowania o zasadach wyświetlania ofert (produktów) w wynikach wyszukiwania.

Twoja wyszukiwarka będzie musiała wyświetlać informacje o filtrze, jaki został zastosowany przy prezentacji wyników.

Chodzi o to, żeby odbiorca zawsze wiedział, według jakiego kryterium odfiltrowano i uszeregowano wynik wyszukiwania. Niezależnie, czy jest to np. kolejność alfabetyczna, rosnąca cena czy jakiś wewnętrzny ranking – obowiązek informowania będzie ciążyć na operatorze e-Commerce.

Jak się pewnie domyślasz, prawo wprowadza się z myślą przede wszystkim o marketplace’ach, na których możliwe jest opłacenie wysokiego miejsca swojej oferty w wynikach wyszukiwania.

Dyrektywa unijna Omnibus a opinie klientów w e-Commerce

Fałszywe recenzje wystawiane przez opłacone osoby to prawdziwa plaga w handlu elektronicznym. Dyrektywa Omnibus ma ukrócić również i ten proceder, nakładając kolejny obowiązek informacyjny na sprzedawcę.

Jeśli masz w swoim sklepie online funkcję wystawiania opinii produktowi lub firmie, będziesz zobligowany do poinformowania, czy weryfikujesz ich prawdziwość. Inaczej mówiąc, musisz wskazać, czy opinia pochodzi od rzeczywistego nabywcy, a także opisać, w jaki sposób to weryfikujesz.

Co ważniejsze, sam proceder publikowania lub zlecania nieprawdziwych opinii w celu promocji produktów i usług zostanie uznane jako nieuczciwa praktyka rynkowa – i obłożona karą.

Dlaczego wprowadzono dyrektywę Omnibus?

Cele są dwa. Po pierwsze to ochrona konsumentów, którzy są wprowadzani w błąd przez manipulacje sprzedawców. Po drugie walka z nieuczciwą konkurencją, czyli wyrównanie szans. Wspólny mianownik to po prostu zapobieganie psuciu rynku.

Czy jest to duży problem? Według konsumentów – jak najbardziej. Serwis Picodi.com przygotował badanie przed Black Friday 2021, w którym zapytał między innymi o powody, przez które Polacy nie lubią tego święta zakupów. Aż 48% respondentów wskazało, że ich niechęć bierze się z nieuczciwych praktyk sprzedawców zawyżających ceny przed Czarnym Piątkiem, by potem obnosić się ze sztucznie wykreowanymi promocjami.

Burzenie zaufania do e-handlu i zniechęcanie konsumentów to psucie rynku, które odbija się na wszystkich jego uczestnikach – niezależnie od tego, czy są stosują takie praktyki, czy nie.

Inne zmiany prawne

Obok opisanych nowości do prawa polskiego mogą wejść między innymi:

• prawo do odstąpienia od umowy o świadczenie usług zdrowotnych zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa,
• zakaz zawierania umów o świadczenie usług finansowych podczas pokazu – czyli niesławnego procederu naciągania na kredyty przy prezentacji np. garnków czy kołder,
• rozróżnienie między usługą cyfrową (np. streaming gier, filmów, muzyki) a treścią cyfrową (np. pobierany dokumenty lub utwór muzyczny),
• promowanie towarów wprowadzonych w co najmniej dwóch państwach członkowskich jako identyczne, mimo że różnią się składem, będzie uznane za działanie wprowadzające w błąd.

Kiedy wejdą w życie przepisy dyrektywy Omnibus?

Według harmonogramu przyjętego przez Unię Europejską nowe przepisy nabiorą mocy z dniem 28 maja 2022, czyli równo pół roku po przyjęciu odpowiednich ustaw i rozporządzeń w każdym z państw członkowskich. Kary za naruszenie przepisów prawnych będą sięgać 20 tysięcy, a w przypadku powtarzających się przypadków – nawet 40 tysięcy złotych.

Oznacza to, że jeśli aktualnie prowadzisz e-Commerce, musisz uwzględnić te zmiany w karcie produktu, wyszukiwarce i module opiniowania. A jeśli jesteś w trakcie wdrożenia sklepu, nie zapomnij zaktualizować zakresu prac.

Właśnie takie sytuacje uwypuklają zalety modelu time&material, czyli zwinnego podejścia do pracy projektowej. W dynamicznym świecie e-Commerce pewne są tylko śmierć i podatki (aczkolwiek wysokość tych ostatnich też jest zmienna).