
22 listopada 2021 5min.
Co zmienia dyrektywa Omnibus? Przygotuj swój e-Commerce na nowe prawo
Do 28 maja 2022 państwa unijne, w tym Polska, muszą wdrożyć przepisy krajowe zgodne z dyrektywą 2019/2161 Omnibus. To prawo, które m.in. zapobiegnie sytuacjom, w których sprzedawcy zawyżają ceny przed akcjami promocyjnymi (np. Black Friday), by potem sztucznie napompować wysokości rabatów.
Co to oznacza dla Twojego e-Commerce?
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie ustawy zmienia dyrektywa Omnibus
- Jak dyrektywa Omnibus wpłynie na politykę cenową e-Commerce
- Co Omnibus zmieni w wyszukiwaniu produktów i usług
- Jak prawo będzie walczyć z fałszywymi recenzjami online
- Kiedy wejdą w życie przepisy dyrektywy unijnej Omnibus
Jakie ustawy zmienia dyrektywa Omnibus
Dyrektywa Omnibus została bez większego echa medialnego przyjęta w listopadzie 2019. Jak w przypadku wszystkich przepisów unijnych, jej regulacje muszą zostać przełożone na prawo krajowe. W przypadku Polski mowa o:
- Ustawie przeciw nieuczciwym praktykom rynkowym,
- Ustawie o prawach konsumenta,
- Ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów,
- Ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług.
Warto dodać, że oprócz przepisów wynikających bezpośrednio z dyrektywy Omnibus, do prawa polskiego mają trafić także zmiany zgłoszone przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Dyrektywa Omnibus a promocje cenowe
Najważniejsza zmiana dotyczy przede wszystkim umów zawieranych na odległość, czyli właśnie e-Commerce. Narzuca ona obowiązek informacyjny przy prezentacji promocji cenowych.
Jeśli obniżysz cenę produktu, Twoim obowiązkiem będzie umieszczenie także informacji o najniższej cenie tego produktu, która obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni.
Przykład
Sklep X sprzedawał rower za 1000zł. Na tydzień przed Black Friday podwyższył jego cenę do 1250zł, by następnie w dniu promocji zmniejszyć ją do 1020zł, ogłaszając 15% obniżki.
W takiej sytuacji dyrektywa Omnibus nakłada na sklep obowiązek poinformowania konsumentów, że najniższa cena produktu w ciągu 30 dni wynosiła 1000zł. Co stawia “promocję” w zupełnie innym świetle i może mieć ogromne znaczenie dla decyzji zakupowej.
Dyrektywa unijna Omnibus a wyszukiwarka w sklepie online
To nie koniec zmian, jakie przyniesie implementacja dyrektywy Omnibus do prawa polskiego. Sprzedawcy online dostaną obowiązek przejrzystego informowania o zasadach wyświetlania ofert (produktów) w wynikach wyszukiwania.
Twoja wyszukiwarka będzie musiała wyświetlać informacje o filtrze, jaki został zastosowany przy prezentacji wyników.
Chodzi o to, żeby odbiorca zawsze wiedział, według jakiego kryterium odfiltrowano i uszeregowano wynik wyszukiwania. Niezależnie, czy jest to np. kolejność alfabetyczna, rosnąca cena czy jakiś wewnętrzny ranking – obowiązek informowania będzie ciążyć na operatorze e-Commerce.
Jak się pewnie domyślasz, prawo wprowadza się z myślą przede wszystkim o marketplace’ach, na których możliwe jest opłacenie wysokiego miejsca swojej oferty w wynikach wyszukiwania.
Dyrektywa unijna Omnibus a opinie klientów w e-Commerce
Fałszywe recenzje wystawiane przez opłacone osoby to prawdziwa plaga w handlu elektronicznym. Dyrektywa Omnibus ma ukrócić również i ten proceder, nakładając kolejny obowiązek informacyjny na sprzedawcę.
Jeśli masz w swoim sklepie online funkcję wystawiania opinii produktowi lub firmie, będziesz zobligowany do poinformowania, czy weryfikujesz ich prawdziwość. Inaczej mówiąc, musisz wskazać, czy opinia pochodzi od rzeczywistego nabywcy, a także opisać, w jaki sposób to weryfikujesz.
Co ważniejsze, sam proceder publikowania lub zlecania nieprawdziwych opinii w celu promocji produktów i usług zostanie uznane jako nieuczciwa praktyka rynkowa – i obłożona karą.
Dlaczego wprowadzono dyrektywę Omnibus?
Cele są dwa. Po pierwsze to ochrona konsumentów, którzy są wprowadzani w błąd przez manipulacje sprzedawców. Po drugie walka z nieuczciwą konkurencją, czyli wyrównanie szans. Wspólny mianownik to po prostu zapobieganie psuciu rynku.
Czy jest to duży problem? Według konsumentów – jak najbardziej. Serwis Picodi.com przygotował badanie przed Black Friday 2021, w którym zapytał między innymi o powody, przez które Polacy nie lubią tego święta zakupów. Aż 48% respondentów wskazało, że ich niechęć bierze się z nieuczciwych praktyk sprzedawców zawyżających ceny przed Czarnym Piątkiem, by potem obnosić się ze sztucznie wykreowanymi promocjami.

Burzenie zaufania do e-handlu i zniechęcanie konsumentów to psucie rynku, które odbija się na wszystkich jego uczestnikach – niezależnie od tego, czy są stosują takie praktyki, czy nie.
Inne zmiany prawne
Obok opisanych nowości do prawa polskiego mogą wejść między innymi:
- prawo do odstąpienia od umowy o świadczenie usług zdrowotnych zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa,
- zakaz zawierania umów o świadczenie usług finansowych podczas pokazu – czyli niesławnego procederu naciągania na kredyty przy prezentacji np. garnków czy kołder,
- rozróżnienie między usługą cyfrową (np. streaming gier, filmów, muzyki) a treścią cyfrową (np. pobierany dokumenty lub utwór muzyczny),
- promowanie towarów wprowadzonych w co najmniej dwóch państwach członkowskich jako identyczne, mimo że różnią się składem, będzie uznane za działanie wprowadzające w błąd.
Kiedy wejdą w życie przepisy dyrektywy Omnibus?
Według harmonogramu przyjętego przez Unię Europejską nowe przepisy nabiorą mocy z dniem 28 maja 2022, czyli równo pół roku po przyjęciu odpowiednich ustaw i rozporządzeń w każdym z państw członkowskich. Kary za naruszenie przepisów prawnych będą sięgać 20 tysięcy, a w przypadku powtarzających się przypadków – nawet 40 tysięcy złotych.
Oznacza to, że jeśli aktualnie prowadzisz e-Commerce, musisz uwzględnić te zmiany w karcie produktu, wyszukiwarce i module opiniowania. A jeśli jesteś w trakcie wdrożenia sklepu, nie zapomnij zaktualizować zakresu prac.
Właśnie takie sytuacje uwypuklają zalety modelu time&material, czyli zwinnego podejścia do pracy projektowej. W dynamicznym świecie e-Commerce pewne są tylko śmierć i podatki (aczkolwiek wysokość tych ostatnich też jest zmienna).